Door Team Ghosthunting Nederland
Het fort ontleend zijn naam aan ‘Het Pampus’ een met fijn slib verondiepte geul.
Na de Frans-Duitse Oorlog van 1870 was het Nederlands bestuur bevreesd voor een aanval op Amsterdam. Men bouwde rondom Amsterdam een vestingring, de Stelling van Amsterdam. Voor de monding van het IJ werd op een kunstmatig eiland op een hoger gelegen gedeelte van het Muiderzand, ten zuiden van de vaargeul, een forteiland gebouwd, dat werd dus Fort Pampus.
In 1884 gaf de toenmalige minister van Oorlog akkoord met de bouw. Met de werkzaamheden werd gestart in 1887. Als eerste werd er een werkplateau aangelegd op de plek waar het middelpunt van het fort zou komen. Zinkstukken, Stortsteen en Basaltblokken gaven het kunstmatige eiland een stevige basis.
Er is nog wat discussie geweest over bij welke gemeente het eiland zou worden ingedeeld, Amsterdam of Muiden, maar het is uiteindelijk Muiden geworden.
Het fort was klaar in 1895. Het fort is nooit voor enige oorlogshandeling gebruikt, en werd in 1933 gesloten. Ook in de tweede wereldoorlog heeft het fort geen enkele rol van betekenis gespeeld. Het Duitse leger heeft het eiland nog even gebruikt als oefenobject voor duikbommenwerpers. Het leger haalde ook al het metaal weg voor de eigen wapenindustrie. De Krupp-Gruson kanonnen werden met explosieven opgeblazen en in stukken afgevoerd.
In de Hongerwinter (1944-1945) was het heel erg koud en vroor het zo hard dat het eiland over het ijs te bereiken was. De bevolking al het hout eruit om zich warm te stoken. Hierdoor raakte het fort helemaal in verval.
In 1962 werd het eiland ook nog een tijdje bezet door studenten.
Eind jaren ’80 vond een groepje mensen dat het verval moest stoppen en zij richtten de stichting Pampus op. Op 20 februari 1990 werd het eiland overgedragen door de staat der Nederlanden aan de stichting. Met man en macht werd het fort bevrijd van afval, puin en overbegroeiing. Het hoofdgebouw is in 2007 gerenoveerd en van nieuwe koepels. De originele koepels waren van staal, de huidige koepels zijn van hout met een waterwerende laag. Een deel van het binnenfort werd eind 2007 gerenoveerd en als museum ingericht. Jaar na jaar krijgt Pampus een stuk van zijn schoonheid terug. Forteiland Pampus opende 8 juli 2011 de deuren als Nationaal Bezoekerscentrum.
Foto's: © Ghosthunting Nederland.